Kapalı Çarşı: Tarihin ve Ticaretin Kucaklaştığı Yer

İstanbul, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, kültürlerin ve kavimlerin kucaklaştığı bir kent olmuştur. Bu tarihi ve kültürel zenginliğin en belirgin izlerinden biri, şehrin kalbinde yer alan Kapalı Çarşı‘dır. 15. yüzyıldan bu yana ayakta kalan bu eşsiz yapı, sadece bir alışveriş merkezi olmanın ötesinde, tarihin ve ticaretin kucaklaştığı bir mekân olarak ziyaretçilerini büyülemeye devam ediyor. Labirent gibi sokakları, renkli dükkanları ve tüccarların çıngıraklı sesleriyle Kapalı Çarşı, İstanbul’un ruhunu yansıtan bir ayna gibidir. Bu yazıda, bu eşsiz çarşının tarihine, mimarisine ve içerisinde barındırdığı sırlara bir yolculuk yapacağız.

İstanbul’un ve hatta Dünya’nın dahi en nadide çarşı örneklerinden birisi olan Kapalı Çarşı hakkında biz de Seyahatdergisi.com olarak bir şeyler söylemezsek olmazdı. İlk defa gidecek olanlar, gitmek isteyip bir türlü gidemeyenler, çok uzakta olanlar, tekrar gitmek isteyenler ve onlarca kez gitmiş olsa da hala Kapalı Çarşı’ya doyamamış olanlar için hazırladık yazımızı.

Kapalı Çarşı Tarihi

İstanbul‘un tarihi dokusunun en önemli parçalarından biri olan Kapalı Çarşı, 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından inşa ettirilmeye başlanmıştır. İlk olarak iki bedesten olarak kurulan bu yapı, zamanla çevresine eklenen dükkanlarla büyümüş ve bugünkü halini almıştır.

1.Yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman döneminde çarşı daha da genişletilmiş ve birçok han eklenmiştir. Bu dönemde çarşı, Osmanlı İmparatorluğu’nun ticaret merkezi haline gelmiştir. Farklı kültürlerden gelen tüccarlar, burada bir araya gelerek ticaret yapmış, çeşitli malların alınıp satıldığı bir merkez olmuştur.

Tarihi boyunca birçok yangın ve depreme maruz kalan çarşı, her seferinde yeniden inşa edilerek ayakta kalmayı başarmıştır. 1954 yılında yaşanan büyük yangından sonra çarşı, modern bir anlayışla restore edilmiştir.

Günümüzde Kapalı Çarşı, hem yerli hem de yabancı turistlerin uğrak noktasıdır. Tarihi dokusu, mimari yapısı ve içerisinde barındırdığı binlerce dükkanla ziyaretçilerine eşsiz bir deneyim sunmaktadır.

Kuruluşu ve Hakkında Bilgiler

Kapalı Çarşı’nın kuruluş yılı olarak Fatih Sultan Mehmet’in inşaat çalışmalarını başlattığı 1461 yılı kabul görür. Ancak Kapalı Çarşı tarihinin Bizans’a kadar dayandığı düşünülmektedir. İç Bedesten olarak bilinen ve 48×36 metre gibi küçük bir alanı kaplayan ilk yapının Bizans eseri olduğu düşünülür. Yeni Bedesten, yani Sandal Bedesteni ise Fatih’in emri ile 1461’de inşa edilmeye başlanmıştır.

Fatih Sultan Mehmet’in temellerini attığı çarşının büyümesi ve büyük ölçekli bir finans merkezi halini alması ise Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nde olmuştur. İlk yapılan çarşıya ek olarak yaptırılan Büyük Çarşı, Kanuni Dönemi eserlerindendir.

500 Yıl Öncesinin Tek AVM’si ve Dünya’nın Finans Merkezi

Kapalı Çarşı, 500 yıl öncesinin tek AVM’si ve Dünya’da finansın kalbi demek yanlış olmaz. İlk yıllarında çarşının her sokağında bir meslek grubundan tüccarlar ve zanaatkarlar yer alıyordu. Genellikle de hem imalathanenin, hem de satışın yapıldığı atölyeler bulunuyordu. Ticari ahlaka ve kurallara son derece saygı gösterilen çarşı da denetimler bir o kadar sıkıydı. Örneğin bir ustanın ürünlerini tezgah önünde işlemesi haksız rekabet yaratabileceği gerekçesiyle yasaktı ve her ürün için belirlenen bir tavan fiyat bulunuyordu. Bugünlere kadar aktarılan “siftah yapmayan komşusuna müşteri gönderen esnaf” hikayesi büyük ölçüde doğruydu.

Kapalı Çarşı’yı sadece günübirlik alışverişlerin yapıldığı bir AVM gibi görmek yanlış olur. Kapalı Çarşı aynı zamanda bir finans merkezi, gücün sembolü, paranın kalbi, saray ağalarının ve paşaların bile kıymetli hazinelerini emanet ettiği dev kasaların yer aldığı büyük bir ekonomi projesiydi. Çarşının kapalı ve korunaklı yapılmasının bir nedeni de buydu.

Çarşı yıllar içerisinde deprem ve yangın gibi irili ufaklı birçok felaket atlatsa da bugüne kadar gelebildi. 110 bin metrekareden büyük bir alana yayılmış, 65 sokağı olan çarşıda tam 3600 dükkan , 22 kapı ve 14 han bulunur. Sokakların birçoğunun ismi ise halen eskiden bu sokakta neler yapıldığı hakkında bilgi verir. Bugün çarşıya gittiğinizde birçok zanaatkarın usta eseri işlerine ve parçalara ulaşmanız mümkün. Ancak bunun yanı sıra maalesef dükkanların bir kısmında da sahte ve fason ürünler de yok değil.

Çarşı içerisinde sadece dükkanlar yok tabi. Cami, mescitler, kıraathane, lokanta ve kafeterya gibi farklı birimler de çarşının içerişinde mevcut ve kullanıma açık.

Kapalı Çarşı’ya ilk defa gidecekseniz sizi aslında dev bir labirent bekliyor denebilir. Sokakların nereye çıktığını bilmeden saatlerce ve amaçsızca çarşıyı dolaşmaya başlayabilirsiniz. Siz nereye gittiğinizi bilmeseniz de her köşesinde, her metrekaresinde bir ayrıntının olduğu çarşı da saatlerce dolaşmak size büyük bir keyif verecektir. Bazı vitrinlerde fason ürünler de yer alsa 500 yıl öncesinin ruhu halen diri ve canlıdır.

Kapalı Çarşı’da Neler Var? Neler Satın Alınır?

Kapalı Çarşı, İstanbul’un tarihi ve kültürel mirasının en önemli parçalarından biridir. Ziyaretçilerini labirent gibi sokakları, renkli dükkanları ve tüccarların çıngıraklı sesleriyle karşılar. Ancak bu eşsiz atmosferin ötesinde, Kapalı Çarşı’nın sunduğu alışveriş deneyimi de bir o kadar benzersizdir.

Aktarlar, çok nadide eserlere sahip antikacılar, ayakkabıcılar, deri ustaları, bakırcılar, gümüş takı ve gümüş eşya ustaları, takı tasarımcıları, kuyumcular, çiniciler, özel kumaşlara sahip dükkanlar, çok değerli el dokuması halılara sahip halıcılar, Türk El Sanatları’nın birçok farklı örneğini bulabileceğiniz ufak atölyeler ve bunlardan çok daha fazlasını Kapalı Çarşı’da bulabilirsiniz.

El Sanatları ve Zanaatkarlar: Çarşıda, geleneksel Türk el sanatlarının en güzel örneklerini bulabilirsiniz. Halı, kilim, çini ve bakır işlemeli ürünler, zanaatkarların ustalıkla hazırladığı eşsiz eserler arasında yer alır. Özellikle el dokuma halılar, renkleri ve desenleriyle göz kamaştırıcıdır.

Mücevher ve Takılar: Çarşı, aynı zamanda bir mücevher cennetidir. Altın, gümüş ve değerli taşlardan yapılmış takılar, ziyaretçilere geniş bir yelpazede sunulmaktadır. Özellikle Osmanlı dönemine ait motiflerle süslenmiş takılar, hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgisini çeker.

Baharat ve Gıda Ürünleri: Misir Çarşısı ile birlikte Kapalı Çarşı da, baharatların ve geleneksel Türk gıda ürünlerinin satıldığı dükkanlara ev sahipliği yapar. Safran, sumak, kekik gibi baharatların yanı sıra lokum, helva ve kuruyemiş gibi lezzetli atıştırmalıklar da burada bulunabilir.

Tekstil Ürünleri: Geleneksel Türk kaftanları, şallar ve eşarplar da çarşının popüler ürünleri arasında yer alır. Farklı renk, desen ve kumaş seçenekleriyle sunulan bu ürünler, hem şık bir hediye hem de kişisel kullanım için idealdir.

Çarşıda alışveriş yaparken, ürünlerin kalitesini ve fiyatını iyi araştırmak önemlidir. Özellikle mücevher ve el sanatları ürünlerinde, sertifikalı ve güvenilir dükkanları tercih etmek faydalı olacaktır. Ayrıca, pazarlık yapmanın çarşı kültürünün bir parçası olduğunu unutmamakta fayda var.

Zyaretçilerine sadece alışveriş değil, aynı zamanda tarihi ve kültürel bir deneyim sunar. Burada geçireceğiniz her an, hem gözleriniz için bir şölen hem de hafızanız için unutulmaz bir anı olacaktır.

Kapalı Çarşı Kapıları

Kapalı Çarşı, İstanbul’un tarihi ve kültürel mirasının en önemli parçalarından biridir. Bu devasa yapı, yüzlerce yıllık tarihine rağmen hâlâ aktif bir ticaret merkezi olarak işlev görmektedir. Çarşının bu büyüklükte olmasının bir sonucu olarak, çarşıya giriş ve çıkış için birçok kapı bulunmaktadır. İşte Kapalı Çarşı’nın kapıları hakkında detaylı bilgiler:

Kapalı Çarşı’nın toplamda 22 adet giriş kapısı bulunmaktadır. Bu kapılar, çarşının farklı bölgelerine erişim sağlar ve genellikle bulundukları bölgeye veya yakınında satılan ürünlere göre isimlendirilmiştir.

1. Beyazıt Kapısı: Çarşının en ünlü giriş kapılarından biri Beyazıt Kapısıdır. Çarşının tarihi çekirdeğine açılan bu kapı, çarşıya giriş yapanların ilk karşılaştığı noktalardan biridir. Bu kapı aynı zamanda çarşının tarihi yapısını yansıtan önemli bir giriş noktasıdır.
2. Nuruosmaniye Kapısı: Diğer bir önemli giriş noktası ise Nuruosmaniye Kapısıdır. Bu kapı, çarşıya giriş yapanların çoğunlukla tercih ettiği kapılardan biridir. Aynı zamanda çarşının ana caddesi olan Kalpakçılar Caddesi’ne açılan bu kapı, tarihi bir atmosfer sunar.
3. Çarşıkapı Kapısı: Çarşının farklı bir yüzünü temsil eden Çarşıkapı Kapısı da önemli girişlerden biridir. Bu kapı, çarşıya gelen ziyaretçileri farklı bir bölgeye yönlendirir ve çarşının geniş yapısını keşfetmelerine yardımcı olur.
4. Çarıkçılar Kapısı: Genellikle ayakkabı ve çarık satıcılarının bulunduğu bu bölgeden ismini alır.
5. Sandal Bedesteni Kapısı: Sandal Bedesteni olarak bilinen bölgeye açılan bu kapı, özellikle takı ve mücevherat alışverişi yapmak isteyen ziyaretçiler için önemlidir. Bu kapıdan içeri girenler, çarşının bu bölümünde özel ürünler bulabilirler.
6. Kürkçüler Kapısı: Bu kapı, tarihsel olarak kürk satıcılarının yoğun olduğu bir bölgeye açılır.
7. Tavuk Pazarı Kapısı: Tavuk Pazarı Kapısı, çarşının farklı sokaklarına erişim sağlar. Bu kapıdan içeri adım atanlar, çarşının daha az kalabalık ve daha otantik bölgelerini keşfetme fırsatı bulabilirler.
8. Takkeciler Kapısı: Çarşının tekstil ürünleri ve geleneksel Türk elbiseleri satan dükkanlarının bulunduğu Takkeciler Sokağı’na açılan bu kapı, giyim alışverişi yapmak isteyenler için ideal bir giriş noktasıdır.
9. Mahmutpaşa Kapısı: Mahmutpaşa Kapısı, çarşının Mahmutpaşa semtine açılan bir giriş noktasıdır. Bu kapıdan içeri girenler, çarşının bu bölgesinde dolaşarak farklı ürünleri inceleyebilirler.
10. Zenneciler Kapısı: Kadın giyim ürünlerinin satıldığı bu bölgeye giriş kapısıdır.

Bu kapılar dışında, çarşının diğer kapıları genellikle yakınlarında bulunan sokaklar, hanlar veya meslek gruplarına göre isimlendirilmiştir. Her bir kapı, çarşının farklı bir yüzünü ve atmosferini yansıtır. Bu kapılar sayesinde ziyaretçiler, çarşının labirent gibi koridorlarında kaybolmadan, aradıkları ürünlere veya bölgelere kolayca ulaşabilirler.

Çarşının bu kapıları, sadece fiziksel girişler olarak değil, aynı zamanda İstanbul’un tarihi ve kültürel zenginliğinin kapıları olarak da görülebilir. Her biri, bu eşsiz çarşının farklı bir hikayesini anlatır.

Kapalı Çarşı Nerede

Çarşı, İstanbul ili, Beyazıt mahallesi ve Fatih ilçesinde yer almaktadır.Kapalı Çarşı’nın bir ucu Beyazıt’a, bir ucu Cağaloğlu’na, bir ucu Mercan Yokuşu’na, bir ucu ise Çemberlitaş’a kadar uzanır ve oldukça büyük bir alanı içerisine alır.

Kapalı Çarşı’ya Nasıl Gidilir?

Çarşının 20’den fazla kapısı olması nedeniyle çarşıya ulaşım için oldukça fazla alternatif vardır. Ancak biz en basiti ve en bilineni olan Beyazıt Kapısı’na göre yol tarifi vereceğiz.

Yol Tarifi;

Kapalı Çarşı’ya ulaşım için tercih edilebilecek en akıllıca yol, Kabataş-Bağcılar Tramvay Hattı’nı kullanıp, Beyazıt-Kapalı Çarşı Durağı’nda inmek olacaktır. Durakta indikten sonra çarşı kapısına bir iki dakikalık bir yürüyüşle gelmek mümkündür.

Anadolu Yakası’ndan Kapalı Çarşı’ya gitmek için yine tramvay hattı kullanılabilir. Bunun için Eminönü, Karaköy ya da Kabataş’a deniz yolu ile ya da Sirkeci’ye Marmaray ile gelinip tramvaya aktarma yapılabilir.

Otobüsle Kapalı Çarşı’ya 26, 28, 47E, 50E, 77A, EM1 numaralı otobüsleri kullanarak Beyazıt durağına ulaşabilirsiniz.

Haritası ve Konumu

Çarşı için harita ve ulaşım alternatiflerine konum bilgisi kısmından ulaşabilirsiniz.

Kapalı Çarşı Pazar Günleri Açık mı?

Çarşı Cumhuriyet Bayramı’nda, Ramazan Bayramı’nda ve Kurban Bayramı’nda ziyarete kapalıdır. Birçok AVM’nin aksine belki de en çok ziyaret alacağı Pazar günleri de yine çarşı kapalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

İstanbul’un kalbinde tarihi bir simge olan Kapalı Çarşı’nın dışında, şehrin başka hangi köşelerini keşfetmeniz gerektiğini merak ediyorsanız, detaylı ‘İstanbul’da Gezilecek Yerler‘ rehberimize göz atabilirsiniz.

Kapalı Çarşı’nın hemen yanı başında bulunan tarihi Mısır Çarşısı‘nı da keşfetmek için hazırladığımız detaylı yazımıza mutlaka bir göz atmanızı öneririz.

Gezileriniz sırasında edindiğiniz deneyimleri, gözlemlerinizi ve önerilerinizi bizimle paylaşmak isterseniz, yazımızın altında yer alan yorum bölümüne düşüncelerinizi yazarak hem bizimle hem de diğer okuyucularla paylaşabilirsiniz. Fikirleriniz ve önerileriniz, rehberimizi daha kapsamlı ve zengin hale getirecektir.