Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Türkiye’de ilk UNESCO Dünya Miras Listesi’ne giren mimari yapımızdır.Süsleme özellikleri ile bir benzeri olmayan yapı, Anadolu Selçuklu ve Mengücek Beyliği döneminde yapılmıştır.
Divriği Ulu Camii Hakkında Bilgiler
Cami, darüşşifa ve türbeden oluşan bir külliye olan yapı 13. yüzyılda yapılmıştır.1228 yılında inşaasına başlanılmış olup 1243 yılında tamamlanmıştır.Cami, Ahmet Şah tarafından inşaa ettirilirken, cami ile bitişik olarak inşaa edilen ve avlulu bir yapı olan darüşşifa ise eşi Melike Turan Melek tarafından inşaa ettirilmiştir. Yapının mimarı Ahlatlı Hürrem Şah’tır.Anadolu Selçuklu Devleti’ne bağlı bulunan Mengücek Beyliği döneminde yapılmıştır.
Anadolu’nun geleneksel taş içiliği örneklerinden biri olan bu yapı aynı zamanda süsleme bakımından da oldukça eşsiz bir eser olma özelliğine sahiptir.1985 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dahil olmuştur.Ülkemizden bu listeye giren ilk mimari yapı olma özelliğini taşımaktadır.
Minberi
Divriği Ulu Camii özellikleri arasında yer alan minber ise harika bir işçiliğe sahiptir ve aynı zamanda yapımıda yaklaşık 13 yıl sürmüştür. Divriği Ulu Camii minberi çok uzun ömürlü olan abanoz ağacından yapılmıştır ve cami ile yaşıttır.Minber, günümüzde halen ilk günkü orijinal halini korumaktadır.Tahta çivi kullanılarak yapılmıştır ancak bazı noktalarında mukavemetini arttırmak amacıyla demir çiviler kullanılmıştır.Demir çivilerin başları ezilmiş ve gizlenmiştir.
Minber üzerinde 21 adet Arapça metin yer almaktadır.Bunlardan üçü kitabedir ve geri kalan 18’i ise ayet ve hadislerdir.Selçuklu sülüsü yazı türüyle yazılmıştır.Minberi yapan usta ise İbrahim oğlu Ahmet olarak bilinmektedir ve ismini mihrap tarafında yer alan yıldızın içerisine yazmıştır.
Taç kapısı
Taç Kapısı oldukça görkemli bir yapıdır.Kapıda yer alan yıldız ve hilaller Türk bayrağında bulunan hilal ve yıldızlarla aynıdır.Kapıda Selçuklu’yu simgelemekte olan beşgen ve sekizgen yıldız motifleri de yer almaktadır.Taç kapının her iki tarafında ise Süleyman mührü olarak bilinen altıgen yıldızlar yer almaktadır.Kapıda heykele yakın yüksek kabartma teknikleri ile asimetrik ve geometrik figürler ve insan figürleri işlenmiştir.
Kapının etrafında yer alan sütunların altında ise bir kitabe bulunmaktadır.Kitabede şu ifadeler yazmaktadır; “Fahrettin Behram Şah’ın kızı Melike Turan, Allah’ın affına muhtaç aciz kul, adaletli melike bu şifa yurdunun yapılışını 626 H/1228 M yılında emretti.”
Şah Kapısı
Şah Kapısı veya Osmanlı zamandında “hünkar kapısı” olarak bilenen bu kapı caminin doğu bölümünde yer alamaktadır.Kapı şahın camiye ibadet için girişlerinde kullanılıyordu.Şah Kapısı insan boyutlarında küçük yapılmıştır, amacı ise insanda tevazu ve kulluk bilincinin oluşması ile aynı zamanda Şah’ın sadece Allah huzurunda eğileceğini vurgulamaktır.Kapıların yapılış ve kullanım amaçlarından bir diğeri ise suikast ve saldırılardan şahı ve beyleri korumaktır.Şah kapısında yer alan kitabede ”Mülk, Kahhar ve tek olan Allah’a aittir” ayeti yer almaktadır.
Darüşşifa
Şifahane olarak kullanılan darüşşifa bölümü, cami ile bitişik olarak inşaa edilmiştir.İki katlıdır ve avlulu bir yapıdır.Mengücekli Beyliği’nden Ahmet Şah’ın hanımı olan Melike Turan Melek tarafından yaptırılmıştır.Darüşşifa’da yer alan hastalar sus sesi ile şifa buluyorlardı. Eşsiz mimari yapısı sayesinden içerisinde yer alan havuzdan gelen su sesi ve yapının akustiği ile bir çok hastalığın tedavisinde burası kullanılmıştır.
Cennet Kapısı
Harika motiflerle işlenen Cennet Kapısı için farklı isimlendirmelerde bulunulmuştur.Çarşı Kapısı, Kale Kapı veya kuzeye baktığı için ise Kuzey Kapısı isimleri ile anılmıştır.Kapının “Cennet Kapısı” olarak adlandırılması ise kapı üzerinde yer alan ve Kuran-ı Kerim’de yer alan ayetler ile cenneti tasvir eden motiflerin kullanılması sebebiyledir.
Çift Başlı Kartal
Batı Kapısı‘nın dışında sağ tarafında çift başlı kartal ve sol tarafında ise yine çift başlı kartal bulunurken aynı zamanda bir de başı öne doğru eğik şahin motifi yer almakta.Çift başlı kartal Anadolu Selçuklu Devletini simgeleyen bir amblem olarak kullanılırken başı öne doğru eğik şahin ise Mengücek Beyliği’nin sembolüdür.
Türbe
Türbe içerisinde Ahmet Şah ve hanımı Turan Melek ile ailesinin kabirleri yer alıyor.Türbenin kapısının üzerinde bir tabut kapağı şeklinde motif yer almaktadır.Motif incelendiğinde tabutun her iki tarafında terazilerin yer aldığı görülüyor.Bu terazilerde kalplerin tartıldığı ve terazilerin denge noktasında ise ters bir kalp çizilmiş.Bu motif ile bu dünyanın bir sınav yeri olduğunun ve bunun karşılığını göreceğiniz yerin de ahiret olduğu belirtiliyor.İnsanların iyilik ve kötülükleri teraziyi dengede tutuğu ve kalbi Allaha dönük olursa ölmekten korkmaması gerektiğini anlatmakta.
Divriği Ulu Camii Gölge
Batı Kapısı’nın oldukça ilginç özelliklerinden birisi insan silüeti gölgesidir. Mayıs ve Eylül ayları arasında ikindi namazından 45 dakika önce bir insan silüeti şeklinde gölge oluşmaktadır.Bu gölge ilk etapta Kur’an okuyan bir insan şeklinde görünür.İkindi namazı yaklaştıkça insan şekilinde olan gölge, ellerini bağlayarak kıyamda duran ve namaz kılan insan gölgesi şeklini almaktadır.Günümüzde halen gölgenin sırrı tam olarak çözülebilmiş değil.
Divriği Ulu Camii Nerede
Cami ve Külliyesi, Sivas ilinin Divriği ilçesinde yer almaktadır.Cami Sivas merkezine yaklaşık 175 km uzaklıktadır.Erzincan merkezine ise 185 km uzaklıktadır.
Haritası ve Konumu
Cami ve Külliyesine ulaşım için harita ve ulaşım alternatiflerine konum bilgisi kısmından ulaşabilirsiniz.
Sivas gezilerinizde görülmesi gereken yerler listesi olan Sivas gezilecek yerler yazısına göz atabilirsiniz.
Sizlerde gezilerinizi ve tecrübelerinizi yazımıza yorumda bulunarak bizlerle paylaşabilirsiniz.
